Svetlana QUİLYEVA
(Miniatür)
“Musiqisiz keçən hər bir an mənim üçün fikirsiz dolaşan baş kimidir.
İstər rok, istər caz, istərsə də klassik musiqi olsun, hər biri mənim ilham mənbəyimdir.
Məhz musiqi dinləyərək yazdığımda ağlım daha iti işləyir, təxəyyülüm daha rəngarəng olur və ağlımda bir-birinə qarışmış sözlər cümlə şəklinə daha rahat düşürlər. Mənim həmin anda...”
Ətrafa baxdıqca gözlərim qamaşır. Günəş elə parlaqdır ki! Mənsə eynəksiz.
Hər tərəfdə güllər. Hər biri də gövdəsini bir az da uzadaraq ləçəklərini günəşə toxundurmağa çalışır.
Hərəsi bir rəngdə. Al-əlvan güllərə baxdıqca özüm də onların rənginə boyanıram sanki. Özümü bir ləçək kimi yüngül, bir çiçək qədər gözəl hiss edirəm.
Əllərimi günəşə sarı uzadıram. Mən də böyüyürəm.
Mən də qidalanıram bu bitib tükənməyən bulaqdan. Xoşbəxt olmaq necə də asanmış... Güllər bunu dərk edib.
Biz isə bunu dərk etmək üçün görünüşcə gülün səviyyəsinədək kiçilməli, mənəviyyatca gülədək yüksəlməliyik. Axı biz asanlıqla xoşbəxt ola biləcək məxluqlar deyilik.
Əslində günəş məhz bizim üzərimizə qızılı şüalarını yönəldir.
Daxilimizdəki qaranlıqları işıqlandırır. Günəş! Sadə, parlaq, gözəl! Güllər isə bizdən daha ağıllı...
Bunu anladığıma görə xoşbəxtəm. Azadlığını dərk etmiş bir ləçək güldən qopantək mən də yerdən qoparıram ayaqlarımı, günəşə sarı uçuram.
Hey uçuram, əllərim irəlidə, artıq boyanmışam yaxınlaşan günəşin rənginə. Amma birdən meh qalxır, rəngimi harasa aparır.
Özüm də artıq uçmuram, güllərin arasında oturub, onların uzaqlara üz tutan ləçəklərinin arxasınca baxıram. İncə səslə xışıldayan ağaclar isə düz başımın üstündədir.
Onların yarpaqları arasından günəşə baxanda onu parçalanmış kimi görürəm.
Günəşi tikə-tikə edən yarpaqlara sığal çəkirəm. Onlar isə yenə də gözümün önündən çəkilmir, üzərimə kölgə salır. Sərin meh isə saçlarımı qaldırmağa çalışsa da, buna gücü çatmır.
Beş-altı tükü ancaq yellədə bilir, saçlarımın arasında yelləncəklər peyda olur.
Hərəsinə də bir ləçək əyləşib. Gözəldir. Elə hər zaman belə olsun. Bu an heç bitməsin.
Rənglərin asta-asta tündləşdiyini hiss edirəm, sanki təbiət qəzəbindən qaralır.
Açıq-yaşıl yarpaqlar tünd-yaşıla, sarı çiçəklər narıncıya çalırlar. Anlaya bilmirəm bu dəyişikliyin səbəbini.
Lakin ürəyimin artıq əvvəlkitək qızmadığını hiss edirəm, tez yuxarı baxıram. Yarpaqlar günəşi görməyə imkan vermir. Onları gözümün önündən çəkməyə çalışıram, çox inadkardır amma.
Nəhayət, budaqlardan birini aşağıya salanda nə günəş, nə də mavi səma qarşımda yoxdur artıq.
Səma bozarıb, buludlar dolub, çiçəklərin başı aşağı dikilib. Mən də büzüşüb azarlamış çəmənlikdə otururam. Ayaqlarımı altıma yığıram. Gözlərim göydə.
Üzümə əvvəl bir damla düşür, sonra beş, sonra yüz.
Yağış yağır, nə günəş var, nə meh, nə də kölgə... Ayağa qalxıb qaçmaq istəyirəm, ancaq yerimdən qalxmaq asan deyil, bayaqdan bəri dəyişən mənzərələrin gözəl vahiməsi məni yerə sancaqlayıb sanki.
Yağış durmadan yağır. Buludlar məni yumaq qərarına gəlib, onlar məni o qədər yuyur ki, axırda yavaş-yavaş əriyib suya döndüyümü hiss edirəm.
Fikirlərim harasa yoxa çıxır, əzalarımı hiss etmirəm, artıq gözlərim də yoxdur, görmürəm, yalnız hansısa hislərdən biri hələ də yaşayır, hələ ki nəyi isə hiss edə bilir. Suya çevrilirəm, axıram.
Bir də günəşi görməyəcəyəm deyə, o qədər qorxuram ki, tez gözlərimi açıram. Nəyin baş verdiyini hələ ki anlaya bilmirəm. Reallığın qəfil dəyişməsi məni çaşqınlığa salır. Əlimdəki qələm yerə düşür.
Çərçivəsindən çıxarılmış peyzaj kimi hiss edirəm özümü, daha azad, daha gözəl, ancaq bir tərəfim əskilmiş kimi. Antonio Vivaldinin "La primavera" konserti* isə elə yaxında səslənir ki. Adamı bir qu quşunun lələyinə çevirib göylərə uçurur.
Məhz Vivaldinin yaz fəsli ağlımı başımdan alır. Məhz bu çür yazı arzulayıram.
Dayana bilmirəm, romanımın yarımçıq qalmış cümləsini, yerə düşmüş qələmi atıram, içimdə bütün notları ilə, incə skripka səsi ilə vücudumu cəzbetmədən azad edən "La primavera"nın sədaları altında eyvana qaçıram.
Heyif... Çox heyif. Bakı heç vaxt Vivaldi musiqisinin gözəlliyini anlamayacaq, onun yaşatmağa çalışdığını yaşatmayacaq bizə.
Bakıda ancaq külək əsir, dəli, heç kəsə, heç nəyə ram olmayan, parlamağa çalışan günəşə belə məhəl qoymayan külək...
Artıq uçmuram. Ayaqlarımı güclə dartaraq özümü içəri salıram. Yazı masamın arxasına keçirəm. Yerə düşmüş qələmi əyilib qaldırıram.
Vivaldi də bitir artıq. Bitdi. Yarımçıq qalmış cümləmə baxıram. Onun davamını xatırlamıram.
Külək məni reallığa qaytardı, amma Vivaldi bütün fikirlərimi öz möhtəşəm musiqisi ilə yuyub apardı.
Xoşbəxtlik isə haradasa çox uzaqlardadır...
25.04.2011
________
*Antonio Vivaldinin “İlin dörd fəsli” silsiləsindən olan “La primavera” konserti – “Yaz fəsli” deməkdir.
(Miniatür)
“Musiqisiz keçən hər bir an mənim üçün fikirsiz dolaşan baş kimidir.
İstər rok, istər caz, istərsə də klassik musiqi olsun, hər biri mənim ilham mənbəyimdir.
Məhz musiqi dinləyərək yazdığımda ağlım daha iti işləyir, təxəyyülüm daha rəngarəng olur və ağlımda bir-birinə qarışmış sözlər cümlə şəklinə daha rahat düşürlər. Mənim həmin anda...”
Ətrafa baxdıqca gözlərim qamaşır. Günəş elə parlaqdır ki! Mənsə eynəksiz.
Hər tərəfdə güllər. Hər biri də gövdəsini bir az da uzadaraq ləçəklərini günəşə toxundurmağa çalışır.
Hərəsi bir rəngdə. Al-əlvan güllərə baxdıqca özüm də onların rənginə boyanıram sanki. Özümü bir ləçək kimi yüngül, bir çiçək qədər gözəl hiss edirəm.
Əllərimi günəşə sarı uzadıram. Mən də böyüyürəm.
Mən də qidalanıram bu bitib tükənməyən bulaqdan. Xoşbəxt olmaq necə də asanmış... Güllər bunu dərk edib.
Biz isə bunu dərk etmək üçün görünüşcə gülün səviyyəsinədək kiçilməli, mənəviyyatca gülədək yüksəlməliyik. Axı biz asanlıqla xoşbəxt ola biləcək məxluqlar deyilik.
Əslində günəş məhz bizim üzərimizə qızılı şüalarını yönəldir.
Daxilimizdəki qaranlıqları işıqlandırır. Günəş! Sadə, parlaq, gözəl! Güllər isə bizdən daha ağıllı...
Bunu anladığıma görə xoşbəxtəm. Azadlığını dərk etmiş bir ləçək güldən qopantək mən də yerdən qoparıram ayaqlarımı, günəşə sarı uçuram.
Hey uçuram, əllərim irəlidə, artıq boyanmışam yaxınlaşan günəşin rənginə. Amma birdən meh qalxır, rəngimi harasa aparır.
Özüm də artıq uçmuram, güllərin arasında oturub, onların uzaqlara üz tutan ləçəklərinin arxasınca baxıram. İncə səslə xışıldayan ağaclar isə düz başımın üstündədir.
Onların yarpaqları arasından günəşə baxanda onu parçalanmış kimi görürəm.
Günəşi tikə-tikə edən yarpaqlara sığal çəkirəm. Onlar isə yenə də gözümün önündən çəkilmir, üzərimə kölgə salır. Sərin meh isə saçlarımı qaldırmağa çalışsa da, buna gücü çatmır.
Beş-altı tükü ancaq yellədə bilir, saçlarımın arasında yelləncəklər peyda olur.
Hərəsinə də bir ləçək əyləşib. Gözəldir. Elə hər zaman belə olsun. Bu an heç bitməsin.
Rənglərin asta-asta tündləşdiyini hiss edirəm, sanki təbiət qəzəbindən qaralır.
Açıq-yaşıl yarpaqlar tünd-yaşıla, sarı çiçəklər narıncıya çalırlar. Anlaya bilmirəm bu dəyişikliyin səbəbini.
Lakin ürəyimin artıq əvvəlkitək qızmadığını hiss edirəm, tez yuxarı baxıram. Yarpaqlar günəşi görməyə imkan vermir. Onları gözümün önündən çəkməyə çalışıram, çox inadkardır amma.
Nəhayət, budaqlardan birini aşağıya salanda nə günəş, nə də mavi səma qarşımda yoxdur artıq.
Səma bozarıb, buludlar dolub, çiçəklərin başı aşağı dikilib. Mən də büzüşüb azarlamış çəmənlikdə otururam. Ayaqlarımı altıma yığıram. Gözlərim göydə.
Üzümə əvvəl bir damla düşür, sonra beş, sonra yüz.
Yağış yağır, nə günəş var, nə meh, nə də kölgə... Ayağa qalxıb qaçmaq istəyirəm, ancaq yerimdən qalxmaq asan deyil, bayaqdan bəri dəyişən mənzərələrin gözəl vahiməsi məni yerə sancaqlayıb sanki.
Yağış durmadan yağır. Buludlar məni yumaq qərarına gəlib, onlar məni o qədər yuyur ki, axırda yavaş-yavaş əriyib suya döndüyümü hiss edirəm.
Fikirlərim harasa yoxa çıxır, əzalarımı hiss etmirəm, artıq gözlərim də yoxdur, görmürəm, yalnız hansısa hislərdən biri hələ də yaşayır, hələ ki nəyi isə hiss edə bilir. Suya çevrilirəm, axıram.
Bir də günəşi görməyəcəyəm deyə, o qədər qorxuram ki, tez gözlərimi açıram. Nəyin baş verdiyini hələ ki anlaya bilmirəm. Reallığın qəfil dəyişməsi məni çaşqınlığa salır. Əlimdəki qələm yerə düşür.
Çərçivəsindən çıxarılmış peyzaj kimi hiss edirəm özümü, daha azad, daha gözəl, ancaq bir tərəfim əskilmiş kimi. Antonio Vivaldinin "La primavera" konserti* isə elə yaxında səslənir ki. Adamı bir qu quşunun lələyinə çevirib göylərə uçurur.
Məhz Vivaldinin yaz fəsli ağlımı başımdan alır. Məhz bu çür yazı arzulayıram.
Dayana bilmirəm, romanımın yarımçıq qalmış cümləsini, yerə düşmüş qələmi atıram, içimdə bütün notları ilə, incə skripka səsi ilə vücudumu cəzbetmədən azad edən "La primavera"nın sədaları altında eyvana qaçıram.
Heyif... Çox heyif. Bakı heç vaxt Vivaldi musiqisinin gözəlliyini anlamayacaq, onun yaşatmağa çalışdığını yaşatmayacaq bizə.
Bakıda ancaq külək əsir, dəli, heç kəsə, heç nəyə ram olmayan, parlamağa çalışan günəşə belə məhəl qoymayan külək...
Artıq uçmuram. Ayaqlarımı güclə dartaraq özümü içəri salıram. Yazı masamın arxasına keçirəm. Yerə düşmüş qələmi əyilib qaldırıram.
Vivaldi də bitir artıq. Bitdi. Yarımçıq qalmış cümləmə baxıram. Onun davamını xatırlamıram.
Külək məni reallığa qaytardı, amma Vivaldi bütün fikirlərimi öz möhtəşəm musiqisi ilə yuyub apardı.
Xoşbəxtlik isə haradasa çox uzaqlardadır...
25.04.2011
________
*Antonio Vivaldinin “İlin dörd fəsli” silsiləsindən olan “La primavera” konserti – “Yaz fəsli” deməkdir.
