Bakıda "Demirchi Tower", "AGA Center", "Caspian Plaza", "Caspian Business Center", "Ariana Business Park" kimi biznes mərkəzlərinin daxil olduğu "AQA Şirkətlər Qrupu"nun vitse-prezidenti Qafar Dəmirçi Şəkidə ağacları kəsdirib təbiətə 8 milyon 300 min manata yaxın ziyan vurmaqda suçlanır.

AzadlıqRadiosunun bilgisinə görə, o, dekabrın 16-dakı məhkəmədə bu ittihamı qəbul etmədiyini söyləyib.

Bakı Apellyasiya Məhkəməsində Q.Dəmirçi haqqında həbs qərarından verilmiş şikayətə baxılıb. Onun vəkili bildirib ki, Nərimanov rayon Məhkəməsinin işadamı haqqında qərarı əsassızdır, heç bir sübuta söykənmir və ləğv olunmalıdır.

Müstəntiqsə qərarı əsaslı sayaraq qüvvədə saxlanmalı olduğunu deyir.

Hakim Habil Məmmədov da qərarı dəyişməyib və Q.Dəmirçinin həbsdə qalmasına qərar verib.

Şəkidə ağaclar kəsilib, yerində fındıq bağı salınırmış

Q.Dəmirçini dekabrın 11-də Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsinin (keçmiş "bandotdel") əməkdaşları saxlayıb. Ona Cinayət Məcəlləsinin 259.3-cü (bir qrup şəxs tərəfindən xeyli və külli miqdarda ziyan vurmaqla ağacları kəsmə) maddəsi ilə ittiham verilib. Bu maddədə 6 ilədək həbs cəzası nəzərdə tutulub.

Cinayət işinin materiallarında iddia edilir ki, "AQA Şirkətlər Qrupu"na daxil "Monte Ferro" şirkəti Şəkidə hektarlarla ərazidə ağacları qanunsuz kəsdirib, nəticədə təbiətə 8 milyon 300 min manata yaxın ziyan dəyib.

AzadlıqRadiosunun əldə etdiyi bilgiyə görə, Q.Dəmirçi ilə yanaşı, daha üç nəfər həbs olunub və onlardan biri də sözügedən şirkətin briqadiridir.

Şəki şəhər İcra Hakimiyyəti isə məsələ ilə bağlı açıqlamasında bildirib ki, "Monte Ferro" MMC Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə müqavilə bağlayıb və fındıq bağı salınması məqsədilə Şəkinin Göynük meşəbəyliyi ərazisindən 800 hektara yaxın torpaq sahəsini icarəyə götürüb: "Bu səbəbdən aqrotexniki tədbirlər həyata keçirilib və orada fındıq bağı salmağa başlanılıb. 2024-cü ilin payız mövsümündə həmin sahədə fındıq bağlarının salınması işləri davam etdirilir".

Bakıdakı böyük biznes mərkəzlərinin daxil olduğu "AQA Şirkətlər Qrupu"nun prezidenti Q.Dəmirçinin atası Aydın Dəmirçidir.

Avropa İttifaqının xarici işlər nazirləri Rusiyaya qarşı sayca 15-ci sanksiyalar paketini qəbul ediblər. Sanksiyalar Rusiya neftini daşıyan tankerlərə şamil ediləcək.

Kreml "kölgə donanma" kimi tanınan köhnə və sığortalanmamış neftdaşıyan gəmilərdən Qərbin sanksiyalarından yayınmaq və gəlir mənbələrini qorumaq üçün yararlanır. Bu gəmilərin indiki durumu həm də çevrəyə təhlükə və fəlakət qaynağı sayılır.

Sanksiyalar Kiyevdəki "Oxmadit" uşaq xəstəxanasına hücuma görə məsuliyyət daşıyan hərbi hissəyə, Rusiya enerji sektorunda aparıcı şirkətlərin top-menecerlərinə, ukraynalı uşaqların deportasiyasına görə məsuliyyət daşıyan şəxslərə, Şimali Koreyanın iki yüksəkvəzifəli məmuruna tətbiq edilib.

Aİ bu paketlə Rusiyanın bundan əvvəlki sanksiyalardan yayınmasını və Ukraynada savaşı sürdürməsini əngəlləmək istəyir.

"Bu sanksiyalar paketinin məqsədi Rusiya və savaşı dəstəkləyənləri, o sıradan Çin şirkətlərini zəiflətməkdir", - dekabrın 16-da Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Kay Kallas belə deyib.

"Bu, Aİ üzvlərinin Ukraynaya davamlı dəstək məsələsindəki birliyinə işarədir. Başlıca öncəliyimiz - Ukraynanı mümkün qədər güclü mövqeyə daşımaqdır. Biz Ukrayna xalqını humanitar, iqtisadi, siyasi, diplomatik və hərbi sahələrdə dəstəkləyəcəyik. Ukraynanın qalib gələcəyinə şübhə ola bilməz", - yenə Kallasın sözləridir.

Aİ Şurası "Ukraynanın ərazi bütövlüyünü, suverenliyini və müstəqilliyini zəiflətməyə və ya təhdid yaratmağa görə məsuliyyət daşıyan" 54 fiziki və 30 hüquqi şəxsə qarşı önəmli tədbirlər paketini razılaşdırıb.

Aİ Ukraynaya, azı, 18 milyard avro ayıracaq

"Rusiyanın savaş qabiliyyətini daha da məhdudlaşdırmaq cəhdləri davam etdirilməlidir", - keçiriləcək Aİ sammitinin yekunlarına dair indi hazırlanmış işçi bəyanatda belə deyilir.

AzadlıqRadiosunun tanış olduğu bu sənəddə Aİ Şurası İran və Şimali Koreyanı Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünü sürdürməyə kömək etdikləri üçün "qəti şəkildə qınayır".

Blok Moskva və Tehran arasında artan hərbi əməkdaşlığın və Şimali Koreyanın öz hərbçilərini savaş bölgəsinə göndərməsinin beynəlxalq sülh və güvənliyə ciddi fəsadlar doğuracağını bildirərək, hər iki ölkəni Rusiyaya yardımı dayandırmağa çağırıb.

Aİ Rusiya işğalına qarşı mübarizə üçün Ukraynaya maliyyə yardımı göstərməyə davam edəcək. Blok gələn ilin yanvarından başlayaraq Kiyevə toplam 18.1 milyard avro ayırmağı planlaşdırır.

Aİ suriyalıları inklüziv hökumət qurmağa çağırıb

Aİ Suriyada Bəşər Əsədin "cinayətkar" rejiminin çökməsini müsbət qarşılayaraq tərəfləri azlıqların hüquqlarını qoruyan hökumətin yaradılmasından ötrü inklüziv və suriyalıların rəhbərlik etdiyi siyasi prosesə qatılmağa çağırıb.

Suriyaya dəstəyin müxtəlif variantlarını hazırlamaq məqsədilə blokun xarici siyasət rəhbərinə müraciət ediləcək.

Aİ Fələstin dövlətinin yaradılmasını dəstəkləyir

Qəzzadakı savaşa gəlincə, blok dərhal atəşkəs elan olunmasını, Aİ və ABŞ-nin terrorçu təşkilat kimi tanıdığı HƏMAS-ın saxladığı əsirlərin qeyd-şərtsiz azadlığa buraxılmasını tələb edib.

Aİ İsrail-Fələstin münaqişəsinin həlli, "ədalətli və davamlı" sülhün bərqərar edilməsi üçün "iki dövlətli" çözümlə bağlı mövqeyini bir daha vurğulayıb.

Aİ-nın sammiti dekabrın 19-da Brüsseldə keçiriləcək.

"Azərbaycan regional nəqliyyat və logistikanın əvəzsiz habına çevrilmək üçün yaxşı mövqedədir. Azərbaycanın rifahının növbəti mərhələsinin inkişafını dəstəkləməkdən ötrü özəlliklə bu sektorlara daha çox ticarət missiyası gətirməyi planlaşdırırıq". Bunu ABŞ-nin Azərbaycandakı səfiri Mark Libbi Amerika Ticarət Palatasının (AmCham) tədbirində deyib.

Səfir palatanın ölkədəki fəaliyyətindən danışıb. O, ABŞ şirkətlərinin Azərbaycana növbəti-nəsil enerji və iqlim hədəflərini yerinə yetirməkdə kömək göstərməyə sadiqliyini vurğulayıb.

"Son bir ildə ABŞ-Azərbaycan əməkdaşlığının uğurlarından danışarkən kinli şübhə səslərini də xatırlayıram. Birləşmiş Ştatlara qarşı çox ittihamlar səslənib, Azərbaycana zərbə vurmaq niyyətli vəhşi, cəfəng qəsdlərdən danışıblar. Bu dezinformasiyaya cavab olaraq yalnız son bir ildəki uğurları göstərirəm. Ancaq eyni zamanda son onilliklərdə tərəfdaşlığımızın gücünü də hamıya xatırlatmaq istəyirəm", – səfir vurğulayıb.

O, Azərbaycanın bu il "Əsrin Müqaviləsi"nin 30 illiyini qeyd etdiyini yada salıb. Azərbaycanın liderliyi və təşəbbüsünün ABŞ sərmayəsi və siyasi dəstəyi ilə birlikdə tarixin gedişatını dəyişdiyini, Azərbaycanın qlobal enerji təhlükəsizliyində böyük və etibarlı iştirakçıya çevrildiyini vurğulayıb.

"Şişirtmədən deyim ki, "Əsrin Müqaviləsi"nin mərkəzində ABŞ-Azərbaycan tərəfdaşlığı durmasaydı, bunların heç biri mümkün olmazdı", – o əlavə edib.

Səfir Libbi bir həftə öncə ilin sonunda səhhətindəki problemlər səbəbindən səfir postundan gedəcəyini açıqlayıb.

Xatırlatma

Rəsmi Bakının son illər Qərb ölkələri, xüsusilə də ABŞ ilə münasibətlərində ayrı-ayrı vaxtlarda gərginlik müşahidə edilib. Ötən il Azərbaycan hakimiyyətinə yaxın media orqanlarında ABŞ səfirliyinin Bakıda məzun tədbiri "casus şəbəkəsi ilə görüş" adı ilə təqdim olunub. Ancaq ABŞ-nin yeni təyin olunmuş səfiri M.Libbi Bakıya gələndən sonra həmin tədbir baş tutub.

ABŞ rəsmiləri, bir qayda olaraq, Azərbaycanda fundamental azadlıqlar və tənqidçilərin həbsi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər. Azərbaycan rəsmiləri isə belə çağırışları ölkənin daxili işlərinə qarışmaq kimi dəyərləndiriblər.

Son günlər münasibətlərdə gərginlik daha da dərinləşib. ABŞ səfirliyi, dövlət katibi Antoni Blinken Azərbaycan hökumətinə çağırış edərək haqsız yerə həbs olunan jurnalistləri, hüquq müdafiəçilərini, siyasi opponentləri azad etməyə çağırıb. Azərbaycan XİN isə bu bəyanata sərt reaksiya verib, son dörd ili ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində "itirilmiş illər" adlandırıb, ABŞ-nin yeni administrasiyası dövründə əlaqələrin bərpa olunacağına ümidini bildirib.

İranda havanın kəskin soyuması və qaz çatışmazlığı üzündən dövlət müəssisələri qapadılıb, 26 vilayətdə də dərslər onlayn rejiminə keçirilib.

AzadlıqRadiosunun "Fərda" xidmətinin bilgisinə görə, yaranmış durumda hökumət enerji tükədilməsini yönəltmək istəyir.

Son günlər İranın vilayətlərində 20 dərəcəyə şaxta var, qaz verilməsində də fasilələr yaranıb. Şərqi Azərbaycan, Rəzəvi Xorasan, Cənubi Xorasan, Ərdəbil və Mazandaran əyalətlərində qaz təzyiqinin azalması barədə bilgilər yayılıb.

Dövlət qaz şirkəti qaz nəqlini 850 milyon kubmetr artırıb. Bunun 601 milyon kubmetri ev təsərrüfatlarına, ticarət və kiçik sənaye obyektlərinə ayrıldığı deyilir. Ancaq qaz infrastrukturu çox köhnəldiyindən əlavə edilən qazın bir hissəsi hədər gedə bilər. Üstəlik, həmin qazın bir hissəsi Türkiyə və İraqa, eləcə də ölkənin əsas sənaye obyektlərinə və elektrik stansiyalarına göndəriləcək.

İran təbii qaz ehtiyatı baxımından dünyada ikinci yerdə olsa da, ölkənin köhnəlmiş qaz infrastrukturu qış aylarında əhalinin qaza artan tələbatını ödəyə bilmir.

Prezident Məsud Pezeşkian elektrik enerjisinə qənaət etmək üçün ölkə vətəndaşlarına üz tutaraq, qızdırıcılarda istiliyi 2 dərəcə endirməyə çağırıb. Digər hökumət nümayəndələrinin də bənzər videoçağırışları var.

Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti (DTX) bildirir ki, mütəşəkkil dəstə halında Azərbaycanın dövlət sərhədində gömrük postunu ələ keçirmək, orada xidmət aparan əməkdaşları və digər şəxsləri girov götürməklə bağlı hazırlanan təxribat planının qarşısını alıblar.

Xidmətin dekabrın 16-da yaydığı məlumatda həyata keçirilmiş kompleks əməliyyat-istintaq tədbirləri ilə Azərbaycanın üç vətəndaşının həbs edildiyi bildirilir. Onlardan biri Cinayət Məcəlləsinin 28.282.2-ci (mütəşəkkil dəstə tərəfindən təxribata hazırlıq), 28.215.3 (adamları girov götürməyə hazırlıq), 218.1 (cinayət birlik (təşkilat) yaratma), hər üçü isə 281.2 (dövlət əleyhinə çağırışlar məzmunlu materiallar yayma) maddələri ilə ittiham olunurlar.

Açıqlamada adları çəkilən şəxslərin və ya yaxınlarının ittihamlara münasibəti, hələlik, bəlli deyil.

İran məhkəməsi AzadlıqRadiosu "Fərda" xidmətinin keçmiş əməkdaşı, ABŞ və İran vətəndaşı olan Reza Vəlizadəyə 10 il həbs cəzası verib. O, "düşmən hökumətlərlə əməkdaşlıqda" suçlanıb.

Həbs cəzası bitəndən sonra Vəlizadəyə Tehran və yaxınlıqdakı əyalətlərdə yaşamaq, ölkəni tərk etmək, eləcə də siyasi və ictimai təşkilatlara üzv olmaq yasaqlanıb.

O, "Fərda" radiosundan 2022-ci ilin noyabrında ayrılıb. Ailəsini ziyarət etmək üçün bu ilin əvvəlində İrana qayıdan Vəlizadəni sentyabrın 22-də həbs ediblər.

ABŞ Dövlət Departamenti daha öncə Vəlizadənin saxlanılmasını qınayaraq bunu "ədalətsiz" və beynəlxalq hüquq normalarına zidd olduğunu demişdi.

Jurnalisti azadlığa buraxmağa çağıran Azad Avropa/Azadlıq Radiolarının prezidenti Stiven Kapus da Vəlizadəyə qarşı irəli sürülən ittihamları, onun məhkum edilməsini və cəzasını ədalətsiz saydığını açıqlayıb.

"Rejim… müstəqil jurnalistikadan xoflanır"

"İran rejimi hər fürsətdə insan haqlarını tapdalayaraq ara vermədən öz zərərli təsirini bütün dünyaya yaymağa çalışır", - deyən Kapus ardınca əlavə edib: "Bəllidir ki, rejim azadlıq qüvvələrindən, o sıradan müstəqil jurnalistikadan xoflanır".

Vəlizadə sərt rejimli həbsxanada saxlanılır. Ailəsi və vəkilinin onunla görüş sayı da məhdudlaşdırılıb.

İran əcnəbiləri, o cümlədən ikili vətəndaşlığı olanları qanunsuz həbs etməklə girov götürməkdə və öz tələblərinin yerinə yetirilməsi üçün xarici hökumətlərə basqı göstərməkdə ittiham olunur. İran ötən ilin sentyabrında mübadilə çərçivəsində beş ABŞ-lini azadlığa buraxıb. Vəlizadə bu mübadilədən sonra həbs edildiyi bildirilən ilk ABŞ vətəndaşıdır.

Sərhədsiz Reportyorlar Təşkilatı (RSF), Jurnalistlərin Müdafiəsi Komitəsi və digər təşkilatlar onun dərhal azadlığa buraxılmasını tələb edib. RSF-in 2024-cü il Dünya Mətbuat Azadlığı İndeksində İran 180 ölkə arasında 176-cı yerdə qərarlaşıb.

Dekabrın 16-da Milli Məclis "Azərbaycan Respublikasının 2025-ci il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsini müzakirələrdən sonra üçüncü oxunuşda qəbul edib.

2025-ci ildə dövlət büdcəsinin gəlirləri 38 milyard 356 milyon manat (+5.4 faiz), xərcləri isə 41 milyard 407.6 milyon manat (+4.2 faiz) proqnozlaşdırılır.

Artım, əsasən, Dövlət Neft Fondundan (ARDNF) büdcəyə transfertin artırılması hesabına olacaq.

Büdcədə, əsasən, müdafiə və milli təhlükəsizlik xərcləri artırılıb. Həmin xərclər 8 milyard 555 milyon manata çatdırılıb. Bu il bundan 1 milyard manatdan çox az idi.

Gələn il büdcədə neftin proqnoz qiyməti bu il ilə müqayisədə aşağı salınıb – 70 ABŞ dolları. Bu il 75 dollardan götürülmüşdü. Hazırda dünya birjalarında neftin bir bareli təqribən 75 dollardır.

Sənəd prezidentin təsdiqindən sonra qüvvəyə minəcək.

Suriyadakı Rusiya qoşunlarının canlı qüvvə və texnikasının ölkədən çıxarılması davam edir. Ukrayna Müdafiə Nazirliyi Baş Kəşfiyyat İdarəsinin bildirdiyinə görə, Rusiya hərbçiləri ərzaq və su sarıdan əziyyət çəkirlər. Bu bilgi dekabrın 15-də Telegram sosial şəbəkəsindəki paylaşımda əksini tapıb.

Həmin paylaşımda Tartus və Hmeymimdəki hərbçilərlə Aralıq dənizində lövbər salmış hərbi gəmilərin şəxsi heyətinin problemlərlə üzləşdiyinə diqqət çəkilib.

Suriyadakı hərbçilər azuqə çatdıracaq hərbi-nəqliyyat təyyarələrinin gəlişini gözləyirlər. Suriyanın ucqar bölgələrindəki Rusiya qoşunlarının çıxarıldığı bildirilir: "Əsəd rejiminə qarşı döyüşən qüvvələrin bir neçə marşrutda Rusiya qoşunlarını müşahidəsi davam edir".

İddialara görə, rəsmi Moskva iki hərbi bazada xidmət aparacaq 3 minədək hərbi qulluqçu saxlamağa razıdır.

Rusiya hələ şərh verməyib

AzadlıqRadiosunun təsdiqləyə bilmədiyi bilgini Rusiya hələ şərh etməyib.

Dekabrın 15-də Rusiya XİN Telegram-dakı paylaşımında diplomatlarının bir bölümünü təxliyə etdiyini bildirib. Onlar Rusiya HHQ-nin Hmeymim hərbi hava bazasından özəl reyslə çıxarılıblar.

"Həyat Təhrir əş-Şam"ın (HTŞ) sürətli hücumu nəticəsində Bəşər Əsədin rejiminin çöküşündən sonra Rusiyanın hərbi-nəqliyyat təyyarələri Hmeymim bazasını tərk edib.

Dekabrın 13-də yayılan peyk görüntülərinə əsasən, Rusiya bazadan hərbi texnikasını çıxarmaq üçün ölkəyə gətirilən iki "An-124" yük təyyarəsindən yararlanıb. Suriyaya bir neçə desant və mülki gəmilər də göndərilib.

HTŞ Dəməşqdə Riad əl-Əsədin başçılıq edəcəyi aralıq hökuməti təyin edib. Bu şəxs dekabrın 15-də AFR-ə bildirib ki, Əsədin çökdürən silahlılar birləşib vahid qüvvəyə çevriləcək və aralıq hökuməti bütün suriyalıların hüquqlarını qoruyacaq.

ABŞ Dövlət katibi Antoni Blinken dekabrın 15-də britaniyalı həmkarı Devid Lemmiylə Suriyadakı durumu müzakirə edib. Müzakirə gedişində keçid dönəminə, aralıq hökumətinin formalaşmasında ABŞ və bölgə ölkələrinin təsdiqlədiyi prinsiplərə də toxunulub.

Blinken dekabrın 14-də İordaniyada Ərəb ölkələri Liqası və Türkiyənin xarici işlər nazirləri, Avropa İttifaqı və BMT-nin yüksəkvəzifəli nümayəndələri ilə fövqəladə görüşə qatılıb.

Görüşün yekunlarına dair birgə bəyanatda Suriyadakı keçid dönəmində ölkələrin görmək istədiyi prinsiplər də yer alıb. Bunların arasında inklüzivlik, azlıqlara və qadınlara sayqı, terrorçu qruplarla mübarizə də var.

Görüşdən sonra ABŞ HTŞ və digər tərəflərlə birbaşa əlaqə saxlayıb.

Detalları açıqlamayan Blinken deyib ki, ABŞ üçün keçid dönəmində qruplaşmaya özünü necə aparacağı və ölkəni necə yönəldəcəyi barədə fikirlərini çatdırmaq önəmli idi.

İranda polisin saxladığı müğənni Parastu Əhmədi dekabrın 15-də səhər buraxılıb. O, məcburi sayılan baş örtüsü olmadan oxuyandan sonra qısa müddətə saxlanmışdı. Xəbəri onun vəkili təsdiqləyib.

Əhmədi ötən həftə sosial şəbəkədə başıaçıq performansının videosunu yayıb. Onun kişi musiqiçilərin müşayiəti ilə yazdığı mahnı YouTube platformasına yüklənib.

Polis dekabrın 14-də bildirib ki, qadın "operativ" iclasdan sonra buraxılıb. Amma ailəyə yaxın mənbə AzadlıqRadiosunun "Fərda" xidmətinə müğənninin saxlanıldığını deyib. Onun vəkili Milad Panahipur da polisin dediyini yalanlayıb, qadının buraxılması barədə yalan söylənildiyini deyib.

Vəkil Əhmədinin ertəsi gün səhər 3-də buraxıldığını deyib. Qadın Mazandaran vilayətində saxlanılmışdı.

Onun iki musiqiçi həmkarı da qısa müddətə saxlanılıb.

Əhmədinin Instagram hesabı artıq aktiv deyil, YouTube hesabı isə açıqdır.

İranda qadın müğənnilər izləyicilər qarşısında solo konsert verə bilməzlər. Əhmədinin performansı dekabrın 11-də yüklənəndən sonra YouTube-da 1.6 milyon baxış yığıb.

Hüquq-mühafizə orqanları dekabrın 12-də bildiriblər ki, Əhmədi və həmkarlarına qarşı "qanunsuz konsert" ittihamı ilə hüquqi araşdırma başladılıb.

Əhmədi 2022-ci ildə etirazlarında nümayişçilərə dəstək mahnısı oxuyandan sonra populyarlaşıb.

Həmin etirazlardan sonra İranda məcburi hicabdan imtina edən qadınların sayı artır.

Hakimiyyət hicab örtməməyə görə ağır cərimələr tətbiq edib.

Cənubi Koreya parlamenti dekabrın 14-də ölkə prezidenti Yon Sok Yolun impiçment olunmasını dəstəkləyib.

İmpiçmentin lehinə 300 deputatdan 204-ü, əleyhinə 85-i səs verib. Səsvermə gizli keçirilib.

Səsvermənin nəticələri onu göstərir ki, prezidentyönlü partiyadan bəzi deputatlar da prezidentin hakimiyyətdən kənarlaşdırılmasını dəstəkləyiblər.

Hakim “Xalqın gücü” partiyasının lideri Xan Don Xun prezidentin impiçment olunmasına çağırıb. Daha əvvəl isə buna qarşı çıxırdı.

Bu artıq ikinci impiçment cəhdidir, birinci səsvermədə prezidenti kənarlaşdırmağa yetərincə səs yığılmamışdı.

İndi prezident müvəqqəti olaraq vəzifədən kənarlaşdırılır. Konstitusiya Məhkəməsi 180 gün ərzində onun səlahiyyətlərini tamamilə almaq, yaxud bərpa etməyə qərar verməlidir.

İndilik, prezident səlahiyyətini baş nazir icra edəcək.

Parlamentdə impiçment məsələsi prezidentin ölkədə hərbi rejim elan etməsindən sonra qaldırılıb. Yon Sok Yol dekabrın 3-də “Şimali Koreyanın tərəfdarları ilə mübarizə məqsədilə” hərbi rejim elan edib. Altı saat qüvvədə olan fərmanla siyasi partiyaların fəaliyyəti, etirazlar, tətillər qadağan edilib, senzura, ölüm hökmü çıxarmaq hüququ verilən hərbi-səhra tribunalları tətbiq olunub. Bu qərar həm Seulda, həm də parlamentdə irimiqyaslı etirazlara səbəb olub. Deputatlar prezidentin qərarının ləğvinə səs veriblər. Bundan sonra prezident fərmanı ləğv etməli olub.

Prezident dekabrın 7-də teleefir vasitəsilə üzr istəyib. Müdafiə naziri Kim Yon Xyon daxil olmaqla əsas vəzifəlilər istefa verib. Kim həbs olunub, dövlət çevrilişi üzrə təhqiqat başlayıb. Dövlətə xəyanət və hakimiyyətdən sui-istifadədə ittiham olunan prezidentin isə ölkədən çıxışı yasaqlanıb.

Avropada son onilliklərin ən böyük savaşına son qoymaq üçün diplomatik səylər artıb. Rusiya ordusu isə strateji önəmli Pokrovsk şəhərinə yaxınlaşıb.

"Deep State" onlayn platformasının bilgisinə görə, dekabrın 12-də rusiyalılar şəhərdən 3 km aralıda mövqe tutublar. Önəmli nəqliyyat və tədarük məntəqəsi olan Pokrovskda Ukrayna sənayesindən ötrü böyük önəm daşıyan koks kömür yataqları yerləşir.

Son bir neçə ayda ən şiddətli döyüşlər cəbhənin Pokrovsk hissəsində baş verir.

"Müdafiəmizin dözümlülüyünü artırmaq və işğalçıları daha effektiv məhv etmək üçün qeyri-ənənəvi qərarlar qəbul etmək zəruridir", - Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı Aleksandr Sirski Facebook sosial şəbəkə paylaşımında belə deyib.

Dekabrın 12-də prezident Volodimir Zelenski cəbhənin Zaporojye vilayətindəki hissəsində olub. O, cəbhə xəttini əlavə canlı qüvvəylə gücləndirməyə çağırıb.

Döyüşlərin intensivləşməsi hər iki tərəfin yaxın aylarda mümkün atəşkəs və sülh danışıqları fonunda mövqelərini möhkəmləndirməklə bağlı ola bilər.

Dekabrın12-də Polşanın baş naziri Donald Tusk Varşavada Fransa prezidenti Emmanuel Makronla savaşsonrası addımları müzakirə edib. D.Tusk deyib ki, sülh danışıqları qışda - Polşanın Avropa İttifaqındakı sədrlik dönəmində başlaya bilər.

Görüşdən öncə Ukraynaya 40 minlik sülhməramlı qüvvələrin göndəriləcəyi iddia edilsə də, Polşanın baş naziri Ukraynaya qoşun göndərilməyəcəyini bildirib.

Avropalılar Ukraynaya güvənlik zəmanəti verir?

Dekabrın 12-də Berlində Fransa, Almaniya və Polşa xarici işlər nazirlərinin Ukraynaya yardımla bağlı görüşü də keçirilib.

Almaniya, Fransa, Polşa, İtaliya və Böyük Britaniya xarici işlər nazirləri və Aİ-nin xarici siyasət rəhbəri Kaya Kallas rəsmi Kiyevə dəyişilməz dəstəklərini dilə gətiriblər.

"Biz Ukraynanı çox güclü güvənlik zəmanətləri, o sıradan etibarlı uzunmüddətli hərbi və maliyyə dəstəyi ilə təmin etməyə söz veririk", – açıqlamada belə deyilir.

Parisdə gerçəkləşən Makron-Tramp-Zelenski görüşünə dayanan "The Wall Street Journal" dekabrın 12-də bildirib ki, Tramp Ukraynada sülhü təmin etmək yükünü Avropanın daşımalı olduğunu deyib. O, Ukraynaya sülhməramlıları ABŞ-nin deyil, Avropa ölkələrinin göndərməli olduğunu da söyləyib.

Zelenski dəfələrlə ölkəsinə güclü güvənlik zəmanətləri tələb edib. O, ölkəsinin NATO üzvü olmasını istəsə də, yanvarın 20-də prezident yetkilərinin icrasına başlayacaq Tramp bu istəyi dəstəkləməyəcəyini bildirib.

Dekabrın 13-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində siyasi şərhçi Azər Qasımlı barəsində Yasamal rayon Məhkəməsində seçilmiş həbs-qətimkan tədbiri ilə bağlı qərardan apellyasiya şikayətinə baxılıb.

A.Qasımlının yoldaşı Samirə Qasımlının verdiyi məlumata görə, məhkəmə müdafiə tərəfinin şikayətini təmin etməyib.

S.Qasımlı bildirib ki, həmin şikayətdən əslində heç bir gözləntisi yox idi: "Bu, sadəcə prosedurdur. Ssenari necə cızılıbsa, sifarişlər elə də həyata keçirilir. Azər Qasımlının həbsi ilə bağlı sifariş çoxdan verilmişdi və həyata keçirildi. Azər Qasımlı həqiqətləri dediyinə görə cəmiyyətdən təcrid olundu".

Bu açıqlamaya, hələlik, rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb. Amma, bir qayda olaraq, rəsmilər ölkədə siyasi sifarişli həbslərin olması ilə bağlı fikirləri qəbul etmirlər.

9 dekabr

Azər Qasımlı 4 ay həbs edildi

Dekabrın 9-da Yasamal rayon Məhkəməsində Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı barəsində ilkin istintaq üçün 4 ay müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçilib.

Vəkil Rövşanə Rəhimovanın sözlərinə görə, A.Qasımlı özünü təqsirli bilmir və həbsini siyasi sifariş adlandırıb.

Müdafiə tərəfi məhkəmə qərarından apellyasiya şikayəti veriləcəyini bildirib.

8 dekabr

Dekabrın 8-də Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı Cinayət Məcəlləsinin 182.2.3-cü (Hədə-qorxu ilə tələb etmə, zor tətbiq etmə ilə törədildikdə) maddəsi ilə 48 saata şübhəli şəxs qismində saxlanılıb.

Bu barədə vəkil Aqil Layıc "Turan"a bildirib.

"Azər Qasımlıya borclu olan bir şəxs var. Məhkəmələri Qasımlı udmuşdu. İndi həmin adamı çağırıblar, guya Azər Qasımlı ondan hədə-qorxu ilə pul tələb edib", - vəkil vurğulayıb.

A.Layıcın sözlərinə görə, A.Qasımlı ittihamı qəbul etmir və saxlanılmasının ictimai-siyasi fəaliyyəti ilə bağlı olduğunu bildirib.

29 noyabr

Azər Qasımlının xanımının xaricə çıxışına 'stop' götürülüb

Noyabrın 29-u günün ikinci yarısı Samirə Qasımlı bildirib ki, onun ölkədən çıxışına qoyulmuş qadağa götürülüb. Onun sözlərinə görə, bir müddət əvvəl Daxili İşlər Nazirliyindən vəkili Aqil Layıca zəng vuraraq anlaşılmazlıq olduğu və məhdudiyyətin götürüldüyü bildirilib: "Mən təkrar hava limanına getdim, pasport nəzarətindən keçdim, "stop" həqiqətən də götürülmüşdü. Lakin qeydiyyat bitdiyinə görə təyyarəyə minə bilmədim".

+++

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlının ardınca onun həyat yoldaşı, siyasi psixoloq Samirə Qasımlının da ölkədən çıxışına məhdudiyyət qoyulduğu bildirilir.

S.Qasımlı deyir ki, bu gün, noyabrın 29-da səfərə getməli idi, amma pasport nəzarətində ona ölkədən çıxışına "stop" qoyulduğu deyilib: "Əvvəl pasportuma möhür vuruldu, sonra isə "Bir dəqiqə gözləyin" deyib "stop" olduğumu dedilər".

Onun sözlərinə görə, ölkədən çıxışına qadağanı Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) qoyub: "Səbəb isə bizim ailəyə olan qisasçılıqdır, Azər Qasımlıya olan təzyiqdir".

Onun dediklərinə, hələlik, DİN-dən münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

25 noyabr

Azər Qasımlı Bakı şəhər Baş Polis İdarəsində dindirilib

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı bu gün, noyabrın 25-i günün ikinci yarısında Bakı şəhər Baş Polis İdarəsində saatlarla dindirildiyini deyir.

Onun sözlərinə görə, dindirilmə zamanı rəhbərlik etdiyi Siyasi Menecment İnstitutu ilə bağlı suallar verilib.

Vurğulamasına görə, hazırda mövcud olan cinayət işləri ilə bağlı da suallar alıb. O, istintaq sirri olduğunu vurğulayaraq təfərrüatları açıqlaya bilmədiyini söyləyib.

Lakin A.Qasımlının sözlərinə görə, Siyasi Menecment İnstitutu ilə bağlı hər hansı cinayət işi yoxdur.

A.Qasımlının deməsinə görə, ölkədən çıxışına qadağanın qoyulması məsələsi ilə bağlı ona bildirilib ki, ifadələri araşdırılacaq və ona əlavə məlumat veriləcək.

Onun dediklərinə, hələlik, Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

22 noyabr

Azər Qasımlı ölkədən çıxışına 'stop' qoyulduğunu deyir

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı Azərbaycandan çıxışına qadağa qoyulduğunu bildirir.

O, AzadlıqRadiosuna deyib ki, bu gün, noyabrın 22-də Çexiyanın paytaxtı Praqaya, oradan da Berlinə səfər edəcəkdi: "Aeroportda məni sərhəd nəzarətindən buraxmadılar, bildirdilər ki, Daxili İşlər Nazirliyi çıxışıma "stop" qoyub".

A.Qasımlı, hələlik, bunun səbəbini bilmədiyini qeyd edib: "İndi Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinə gedirəm ki, görüm nə məsələdir? Aydın məsələdir ki, hansısa qondarma cinayət işi fikirləşirlər. Bu arada, onu da deyim ki, o cinayət işləri ki var, heç birində mənin adım keçmirdi. Heç birində şahid da olmamışam ki, buna görə mənə "stop" qoysunlar. Ehtimalım odur ki, cinayət işi açıb həbs etmək istəyirlər".

Bu deyilənlərə, hələlik, Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət öyrənmək mümkün olmayıb.

Xatırlatma

Ötən ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 20 civarında jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onların heç biri ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifariş ilə izah edirlər.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladıqları siyahılara görə, hazırda Azərbaycan həbsxanalarında təqribən 300 siyasi məhbus var. Rəsmilər isə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim sırf peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslar ilə həbs edilmir.

ABŞ-nin yeni seçilmiş prezidenti Donald Tramp Co Baydenin Ukraynaya Rusiyanın dərinliklərinə zərbələr vurmağa icazə verməsini tənqid edib. Onun fikrincə, zərbələr zamanı ABŞ istehsalı raketlərdən istifadə savaşı daha da qızışdırır.

"Rusiyaya qarşı raketlər göndərmək qərarıyla heç razı deyiləm. Niyə bunu edirik? Buna imkan vermək olmaz", - Tramp dekabrın 12-də "Time" jurnalına müsahibəsində belə deyib.

Tramp yanvarın 20-də prezident elan olunandan sonra Baydenin icazəsini birtərəfli qaydada geri çağıracağı və ya Kremllə danışıqlarda ondan alət kimi yararlanacağı barədə suala cavab verməyib.

Onun dediklərini şərh etməyən Milli Güvənlik Şurasının sözçüsü Con Körbi Bayden administrasiyasının yetkiləri bitənədək Ukraynanı dəstəkləyəcəyini deyib. O, Ukraynaya yeni hərbi yardım paketinin ayrılacağını gözləyir.

Trampın fikrincə, sülh sazişinin əldə olunmasının tək yolu ondan boyun qaçırmamaqdır. Ukraynada atəşkəsə Avropa ölkələri sülhməramlılarının nəzarət etməli olduğunu deyən Tramp Ukraynanın NATO-ya üzv olmaq istəyini dəstəkləməyəcək.

ABŞ-nin seçilmiş prezidenti NATO-nun toplam xərclərinin 60 faizini ölkəsinin ödəməsini də qınayıb.

NATO-nun baş katibi Mark Rütte dekabrın 12-də alyans üzvlərini hərbi xərclərini artırmağa çağırıb və Moskvadan gələn təhdidlərin yaxın gələcəkdə zəifləməyəcəyini söyləyib.

"Dörd-beş ildən sonra bizi nə gözləyəcəyinə hazır deyilik", – belə deyən Rütte hərbi xərcləri artırmaq vaxtının yetişdiyini vurğulayıb.

Azərbaycanda hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddinin 35 yaşdan 30 yaşa endirilməsi təklif edilir.

Bu barədə müddəa "Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında" Qanuna dəyişiklik layihəsində öz əksini tapıb.

Xatırlatma

SSRİ-nin son dönəmlərində hərbi xidmətə çağırış yaşının yuxarı həddi 27 olub. Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqillik qazandıqdan sonra da bu müddəanı dəyişmədi. Amma müstəqillik əldə edildikdən 11 il sonra, 2002-ci ildə 27-dən 35-ə qaldırıldı. Bu addımın atılmasına əsas səbəb kimi 1990-cı illərdə hərbi xidmətdən yayınmış vətəndaşların hərbi xidmət keçməsinə şərait yaratmaq olduğu açıqlamışdı.

Dekabrın 13-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində MeydanTV ilə əməkdaşlıq edən digər jurnalistlərin də həbs-qətimkan tədbiri ilə bağlı verilən qərarlardan şikayətlərinə baxılıb.

Məhkəmə apellyasiya şikayətlərini təmin etməyib.

Jurnalistlər özlərini təqsirli bilmir və öz həbslərini müstəqil jurnalistika fəaliyyəti ilə əlaqələndiriblər.

Dünən, dekabrın 12-də Bakı Apellyasiya Məhkəməsində MeydanTV ilə əməkdaşlıq etmiş Aysel Umudovanın şikayətinə baxılıb təmin edilməmişdi.

Müdafiə tərəfinin bildirməsinə görə, Umudovanın səhhətində problemlər var: "Polis bölməsində iki dəfə ona təcili yardım çağırılıb. Dekabrın 11-də İstintaq Təcridxanasında da vəziyyəti pisləşib".

11 dekabr

'COP29-dan sonrakı repressiya': RSF MeydanTV jurnalistlərini azad etməyə çağırır

"Sərhədsiz Reportyorlar" təşkilatı (Reporters Without Borders-RSF) MeydanTV jurnalistlərinin həbsini pisləyib, bunu İlham Əliyev rejiminin tənqidçilərini susdurmağa yönəlik sistematik strategiyanın tərkib hissəsi adlandırıb. Qurum jurnalistləri dərhal azad etməyə çağırıb.

"Heç bir ay deyil ki İlham Əliyev rejimi COP29-un şəfəqi altında beynəlxalq imicini parıldatmağa çalışırdı. İndi yenidən jurnalistlərə qarşı amansız repressiya başlanıb. MeydanTV-nin altı jurnalistinin həbsi rejimin Azərbaycan vətəndaşlarına informasiya verməyə cəsarəti çatan şəxsləri abırsızcazına hədəfə aldığını bir daha sübuta yetirir. RSF onları, eləcə də haqsız yerə saxlanmış daha 13 jurnalistə dərhal azadlıq tələb edir. Qurum beynəlxalq ictimaiyyəti fundamental hüquqların belə ağır və sistematik pozuntularına göz yummamağa çağırır", – RSF-in Şərqi Avropa və Orta Asiya bölümün başçısı Janna Kavelye deyib.

8 dekabr

Dekabrın 6-da həbs edilən fotojurnalist Əhməd Muxtar xırda xuliqanlıq və polis işçisinin əmrinə tabe olmamaqda təqsirli bilinib. Ona 20 sutka həbs verilib.

MeydanTV jurnalistlərinin məhkəməsi keçirilib

Dekabrın 8-də Xətai rayon Məhkəməsində "MeydanTV işi" ilə bağlı saxlanılanların məhkəmə prosesi keçirilib. Məhkəmə Aynur Elgünəş (Qənbərova), Aytac Tapdıq (Əhmədova), Natiq Cavadlı, Xəyalə Ağayeva, Aysel Umudova, Ramin Cəbrayilzadə (Deko) və Ülvi‌ Tahirov barəsində 4 aylıq həbs-qətimkan tədbiri seçib. Onlar Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq, bir qrup şəxs tərəfindən əlbir törədildikdə) maddəsi‌ ilə ittiham olunurlar.

Jurnalistlərin hamısı "qaçaqmalçılıq" ittihamını rədd edib və cinayət işini jurnalist fəaliyyətləri ilə əlaqələndiriblər.

****

Vəkil Bəhruz Bayramovun sözlərinə görə, Ülvi Tahirovun MeydanTV ilə heç bir əlaqəsi yoxdur: "Onlar Aynur Elgünəşlə sadəcə ailəvi dost idilər. Tahirovun evində axtarış zamanı külli miqdarda pul götürülüb. Lakin Tahirov pulun vergi ödəyicisi kimi həyat yoldaşına məxsus olduğunu bildirib. Onun xidmətlərin göstərilməsi barədə müqavilələri var və görülmüş işlər müqabilində əməkhaqqı alınıb. Tahirovun özü 2022-ci ildən xaricə getməyib".

6 dekabr

"Dekabrın 6-sı, saat 13:00 radələrində MeydanTV ilə əməkdaşlıq etmiş bəzi şəxslərlə əlaqə kəsilib". Bu barədə MeydanTV rəhbərliyinin yaydığı məlumatda bildirilir.

Açıqlamaya görə, həmin şəxslər Bakı şəhər Baş Polis İdarəsində saxlanılırlar.

Qurum Aynur Qənbərovanın (Elgünəş), Aytac Əhmədovanın (Tapdıq), Xəyalə Ağayevanın, Natiq Cavadlının, Aysel Umudovanın və Ramin Cəbrayılzadənin (müstəqil jurnalist) adlarını çəkir.

Vurğulanır ki, adları qeyd olunan jurnalistlərin bəzilərinin evlərində axtarış aparılıb, onlara aid olan şəxsi avadanlıqlar və əşyalar götürülüb: "MeydanTV rəhbərliyi olaraq bildiririk ki, jurnalistlərimizin saxlanılması, dindirilməsi qeyri-qanunidir və bütün ittihamları rədd edirik. Fəaliyyətə başladığımız gündən jurnalistlərimiz həbs edilib, özləri, ailələri təqiblərə məruz qalıb, onlara müxtəlif təzyiq və təhdidlər olub...".

+++

Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Mətbuat xidmətindən "Turan"a bildirilib ki, "vətəndaş Ramin Cəbrayılzadə ölkəyə qeyri-qanuni xarici valyuta gətirməsi ilə əlaqədar daxil olan məlumat əsasında saxlanıb".

Yazar təxəllüsü Ramin Deko olan R.Cəbrayılzadənin bu deyilənlərə münasibəti bəlli deyil.

DİN-dən qeyd edilib ki, əlavə araşdırmalar aparılır, daha bir neçə şəxs araşdırma çərçivəsində saxlanılıb: "Əlavə məlumat veriləcək".

Son bir ildə "AbzasMedia", ToplumTV jurnalistləri daxil olmaqla 20-dək jurnalist və ictimai fəal valyuta qaçaqmalçılığı ittihamı ilə saxlanıblar. Onlar ittihamları qəbul etmir, peşə fəaliyyətləri ilə əlaqələndirirlər.

+++

ABŞ dövlət katibinin köməkçisinin müavini Coşua Hak Azərbaycanda həbsdə olan fəalların və jurnalistlərin yaxınları ilə görüşüb. Bu barədə ABŞ-ın Bakıdakı səfirliyinin dekabrın 6-da yaydığı bəyanatında deyilir.

Səfir Mark Libbi və dövlət katibinin köməkçisinin müavini C.Hak həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun, AzadlıqRadiosunun jurnalisti və iqtisadçısı Fərid Mehrəlizadənin, həmçinin "AbzasMedia"nın baş redaktoru Sevinc Vaqifqızının ailə üzvləri ilə görüşüb.

"Birləşmiş Ştatlar Azərbaycanı beynəlxalq insan hüquqları öhdəliklərini yerinə yetirməyə, haqsız yerə həbs olunanları dərhal azadlığa buraxmağa, vətəndaş cəmiyyətinə, o cümlədən hüquq müdafiəçiləri və jurnalistlərə qarşı repressiyalara son qoymağa çağırmağa davam edir", - səfirlik bildirir.

Avropa İttifaqı (Aİ) 18 ildir bloka üzv olan Rumıniya və Bolqarıstanın Şengen zonasına qəbulunu tam həddə çatdıracaq.

Rumıniya və Bolqarıstan martın 31-də qismən Şengen zonası daxil edildi və hər iki ölkənin dəniz və hava sərhədlərində pasport nəzarəti aradan qaldırıldı. Di gəl, qanunsuz mühacir axınından çəkinən Avstriya bu iki ölkənin quru sərhədlərində pasport nəzarətinin ləğvinə vetonu saxlamışdı.

Dekabrın 9-da Avstriyanın daxili işlər naziri Qerhard Karner bildirib ki, Bolqarıstan və Rumıniyadan Avstriyaya gələn mühacir sayı azalıb.

Beləliklə, yanvarın 1-dən pasport nəzarətinin ləğvi gözlənilir. Ancaq iyulun 1-dək təsadüfi yoxlanışlar aparıla bilər.

Hər iki ölkənin indiyədək Şengen zonasına tam daxil ola bilməməsi siyasi səbəblərə bağlanılırdı. Pasport nəzarətinin aradan qalxması onların iqtisadiyyatlarına töhfə verə bilər. Buvaxtadək yük maşınlarının sərhəddə günlərlə gözləməsi daşınan yükün son qiymətini artırırdı.

Kipr və İrlandiyadan başqa, Aİ-nin 27 üzv ölkəsindən 23-ü artıq Şengen zonasının tamhüquqlu üzvüdür. Birliyə daxil olmayan İslandiya, Lixtenşteyn, Norveç və İsveç də sərhədi keçərkən pasport nəzarətinin ləğvini və Avropa ölkələrinə vizasız səyahəti nəzərdə tutan Şengen razılaşmasına qoşulub.

Şengen zonası 450 milyondan çox insanı və təxminən 4.6 milyon kvadratkilometr ərazini əhatə edir.

"Sülh müqaviləsi ilə bağlı layihə preambula və 17 maddədən ibarətdir. Preambula və 15 maddə üzrə mətnlər tam razılaşdırılıb, iki maddə üzrə isə açıq suallarımız var".

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bunu bu gün, dekabrın 12-də Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov deyib.

Onun sözlərinə görə, həmin açıq suallar üzrə işlər davam edir: "Artıq bir neçə raund danışıqlar və mətn mübadilələri həyata keçirilib. Hələ ki, tam razılaşdırılmış varianta gəlmək mümkün olmayıb".

Lakin nazir xüsusi olaraq detallara toxunmayıb.

Yaxınlarda Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan da eyni məsələni dilə gətirmişdi. O da deyirdi ki, sülh müqaviləsinin preambulası və 17 maddədən 15- razılaşdırılıb. Amma o əlavə edirdi ki, kifayət qədər iradə olarsa, onu yekunlaşdırıb imzalamaq olar.

14 oktyabr

Əliyev Ermənistanın sülh sazişi ilə bağlı təklifini reallıqdan kənar sayır

"Sülh müqaviləsinin bütün bəndləri eyni dəyərə malikdir, birini digərindən ayırmaq olmaz".

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə bunu oktyabrın 14-də prezident İlham Əliyev Belçika Krallığının Azərbaycanda yeni təyin olunmuş fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Julyen de Freponun etimadnaməsini qəbul edərkən deyib.

"Prezident İlham Əliyev bu baxımdan Ermənistan hökumətinin "bu vaxtadək nə barədə razılaşdırılıbsa, ona imza atılsın, razılaşdırılmamış müddəalar növbəti mərhələlərə saxlanılsın" təklifini tamamilə reallıqdan kənar hesab etdiyini bildirdi və bu cür yanaşma presedentinin ona məlum olmadığını vurğuladı", - xəbərdə əlavə edilir.

Ermənistan rəsmiləri son aylar dəfələrlə bəyan ediblər ki, onlar sülh sazişinin tezliklə bağlanmasına tərəfdardırlar. Baş nazir Nikol Paşinyan sentyabrın 26-da BMT Baş Assambleyasındakı çıxışı zamanı bunları demişdi: "Azərbaycan prezidenti və mən dəfələrlə qeyd etmişik ki, qeyd olunan sazişin ən azı 80 faizi razılaşdırılıb. İndi Ermənistan bu tarixi fürsətdən yararlanmaq və dalana dirənmək riskindən qaçmaq üçün əvvəllər razılaşdırılmış hissələr üzrə Sülh Sazişi bağlamağı, sonra isə qalan məsələlər üzrə danışıqları davam etdirməyi təklif edir".

Son bir neçə ildə hər iki ölkə arasında həm Avropa İttifaqı, həm də Rusiyanın vasitəçiliyi ilə ayrı-ayrılıqda danışıqlar aparılsa da, hələlik, sülh sazişi imzalanmayıb. Danışıqların detalları açıqlanmır. Ötən ildən başlayaraq isə tərəflər sərhədlərin delimitasiyası ilə bağlı birbaşa danışıqlara başlayıblar.

Xatırlatma

1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağ münaqişəsi Azərbaycan və Ermənistan arasında toqquşmalara səbəb olub. Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, ətraf 7 rayonu işğal edilmişdi. Amma 2020-ci ildə 44 günlük müharibə və ötən il birgünlük hərbi əməliyyat nəticəsində Bakı bütün ölkə ərazisində suverenliyin bərpa edildiyini açıqlayıb.

Rəsmi Bakı ötən il birgünlük hərbi əməliyyatları "lokal antiterror tədbirlər" elan etsə də, Yerevan onu "etnik təmizlənmə" kimi dəyərləndirib. Daha sonra da Qarabağdan Ermənistana əhali köçü olmuşdu.

Qarabağdakı tanınmayan qurumun rəhbəri 2024-cü ilə qədər bu qurumun fəaliyyətini dayandıracağını açıqlamışdı. Amma indi bununla bağlı Yerevandan ziddiyyətli bəyanatlar eşidilir.

Türkmənistanda şagird və tələbələrə Yeni ili qeyd etmək yasaqlanıb. AzadlıqRadiosu türkmən xidmətinin bilgisinə görə, hakimiyyətin təşkil etdiyi Yeni il tədbirlərinə qatılmaqsa məcburidir.

"Tələbələrə Yeni il axşamı kafedə, yaxud evdə şənlik təşkil etməyəcəklərinə, eləcə də şəhəri gəzməyə çıxmayacaqlarına dair yazılı öhdəlik imzalatdırıblar", - xidmətin qaynaqlarından biri belə deyib.

Yasağı pozanlar təhsil aldığı universitetdən qovula bilər.

"Ötənilki təcrübədən bilinir ki, əsasən, yuxarı kurs tələbələrini qorxutmaq üçün xəlvəti şənlik keçirən tələbə universitetdən xaric edilirdi", - xidmətin bir başqa qaynağının sözləridir.

Şagirdlərə isə hələ noyabrda xəbərdarlıq edilib. Bu yasaq barədə bilgi verən müəllimlər Təhsil Nazirliyinin bir sərəncamını əsas gətirir.

Bütövlükdə ölkədə Yeni ilin keçirilməsinə hazırlıq işləri gedir. Keçən il dövlət müəssislərinə Yeni il ağacını quraşdırmaq, məktəb və uşaq bağçasında Yeni il tədbirləri keçirmək yasaqlanmışdı. Bayramla bağlı məhdudiyyətlər Sərdar Berdiməhəmmədov prezident olandan bəri tətbiq olunmağa başlanıb.

Onun atası Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun prezidentliyi dönəmində təmtəraqlı məclislər keçirilir, keçmiş dövlət başçısı da mahnılar oxuyurdu. O vaxt da dövlət Yeni il şənliklərinə nəzarət edir, ancaq onları yasaqlamırdı.

Minsk rayon məhkəməsi 59 yaşlı pensiyaçı Anna Strijeviçə dörd il həbs cəzası verib. Bu bilgini "Vyasna" insan haqlari təşkilatı yayıb. Strijeviç həm də 22 min Belarus rublu (6.7 min ABŞ dolları) məbləğində cərimələnib.

Pensiyaçı qadın Aleksandr Lukaşenkonu təhqir etməkdə, ona böhtan atmaqda, eləcə də milis əməkdaşını təhqir etməkdə, asayişi qabaca pozmaqda və ekstremist fəaliyyətə dəstək verməkdə suçlanıb.

Qadın ötən il dekabrın 18-də saxlanılıb. Qapalı keçən məhkəmənin təfərrüatı bilinmir. Hüquq müdafiəçilərinin fikrincə, o, siyasi məhbuslara yardım göstərdiyi üçün məhkum edilə bilərdi, çünki fəal şəkildə onlara məktublar yazırmış.

"Vyasna"nın bilgilərinə görə, 2020-ci ildə Belarusda "Aleksandr Lukaşenkonu təhqir etmək" və ona böhtan atmaq maddələriylə 1200-dən çox adam məhkum edilib. Onlardan, azı, 514 nəfəri həbsə atılıb. Qalanları da ya islah müəssisələrinə göndərilib, ya da azadlıqları məhdudlaşdırılıb. Təhqir və böhtana görə məhkum olunanların çoxu sosial şəbəkələrdə təqib edilirmiş. Sözügedən statistikada yalnız hüquq müdafiəçilərinin bildiyi hallar əksini tapıb.

Rusiya Dövlət Duması üçüncü və sonuncu oxunuşda rus dilini bilməyən mühacir övladlarını məktəbə götürməyi yasaqlayan qanun qəbul edib. Qanunun lehinə 409 səs verilib, yalnız bir deputat yeni qanunun əleyhinə çıxıb. Onun kimliyi açıqlanmır.

Qanuna görə, dil biliklərini müəyyənləşdirən test sınağı ödənişsiz olacaq. Məktəbə götürülənlərin rus dili biliyi ilə yanaşı, Rusiyada qanuni əsaslarla yaşayıb-yaşamaması da yoxlanılacaq.

Dövlət Dumasının bilgisinə görə, təhsil ili başlayarkən, mühacir övladlarının 41 faizi rus dilində ünsiyyət zamanı çətinlik çəkib.

"Keyfiyyətli təhsilin əldə edilməsini və məktəb proqramının uğurlu mənimsənilməsini təmin etmək üçün rus dilini bilmək zəruridir. Əks halda, dili bilməyən uşağın öyrənmə və sosial uyğunlaşma prosesləri son dərəcə çətinləşir. O da, sinif yoldaşları və müəllimlər də problemlər yaşayır", - Dövlət Dumasında belə deyiblər.

Qanun 2025-ci il aprelin 1-dən qüvvəyə minəcək.

Birləşmiş Ştatlar Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti və mediaya artan təzyiqlərdən narahat olduğunu bildirir, insan haqları uğrunda işinə görə həbs olunanları azad etməyə çağırır. Bu bəyanatla ABŞ dövlət katibi Antoni Blinken dekabrın 11-də çıxış edib. Bəyanatda ABŞ Azərbaycan hökumətini Rüfət Səfərov, Sevinc Vaqifqızı, Azər Qasımlı, Fərid Mehralızadə, Bəxtiyar Hacıyev, Qubad İbadoğlu, MeydanTV müstəqil media orqanının bugünlərdə həbs olunmuş jurnalistlərini azad etməyə çağırır.

Həbsdə olanlardan ikisi – R.Səfərov və S.Vaqifqızı bu həftə Vaşinqtonda insan haqları fəaliyyətlərinə görə təltif olunmalı idilər. R.Səfərova qiyabi olaraq İnsan Haqları Müdafiəçisi Mükafatı verilib. S.Vaqifqızı isə dövlət katibinin "Antikorrupsiya çempionu" mükafatına layiq görülüb.

"Azərbaycan hökumətini insan haqları naminə fəaliyyətinə görə haqsız tutulanları azad etməyə, vətəndaş cəmiyyətinə təzyiqləri dayandırmağa, hamının insan hüquqları və fundamental azadlıqlarına sayqı göstərməyə, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olarkən götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməyə çağırırıq", – bəyanatda deyilir.

XİN: "Ümidvarıq ki, yeni ABŞ administrasiyası dövründə..."

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) ABŞ dövlət katibi A.Blinkenin bəyanatına cavab verib.

"Ölkəmizdə insan hüquqları və azadlıqlarının qorunması ilə bağlı mövcud vəziyyəti təhrif edən, Azərbaycanın məhkəmə-hüquq prosesinə müdaxilə məqsədli qərəzli bəyanatı rədd edirik", - XİN vurğulayıb.

"Son dörd il ərzində dövlət katibi Blinkenin rəhbərlik etdiyi ABŞ Dövlət Departamentinin Azərbaycanın daxili işlərinə müdaxilə ilə məşğul olması səbəbindən sözügedən dövr bir çox dönəmlərdə dostluq və əməkdaşlıq ilə yadda qalan Azərbaycan-ABŞ münasibətləri üçün itirilmiş illər kimi qiymətləndirilir", - açıqlamada əlavə edilib.

XİN ümid edir ki, yeni ABŞ administrasiyası dövründə iki ölkə arasında qarşılıqlı dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri yenidən bərpa olunacaq.

Dövlət katibinin köməkçisi: 'ABŞ Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətini dəstəkləməyə davam edəcək'

"...Düzünü desək, biz tendensiyalardan çox narahatıq. Dünən də, bu gün də Beynəlxalq İnsan Haqları Günü ilə bağlı Azərbaycandan olan laureatları - Sevinc Vaqifqızı və Rüfət Səfərovu burada, Vaşinqtonda salamlaya bilmədik. Biz bu mükafatı şəxsən onlara verə bilmədik, çünki Azərbaycan hakimiyyəti onları həbs edib".

Bunu ABŞ dövlət katibinin demokratiya, insan hüquqları və əmək məsələləri üzrə köməkçisi Dafna Rand "Turan"a müsahibədə bildirib və əlavə edib ki, bu, bir siqnal idi: "Mesaj budur ki, hakimiyyət bu tendensiyanı davam etdirmək niyyətindədir. ABŞ və digərlərinin insan hüquqları müdafiəçilərini, vətəndaş cəmiyyəti üzvlərini dəstəkləməsini istəmirlər. Odur ki, mesaj yüksək və aydın şəkildə eşidildi".

"Vəziyyəti dəyişdirmək üçün Vaşinqtonun alətləri tükənibmi" sualına Dövlət Departamenti rəsmisinin cavabı belə olub: "Xeyr. Biz səylərimizi ikiqat artırmağa, diplomatiyadan - özəl diplomatiyadan, ictimai diplomatiyadan istifadə etməyə davam edəcəyik və bugünkü tədbir də belədir. Viza sanksiyaları və bir sıra digərləri də daxil olmaqla, bəzi cəza alətlərindən istifadə etməyə davam edəcəyik. Ən əsası, biz vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrini dəstəkləməyə davam edəcəyik, bu, bizim ən yaxşı alətimizdir".

Hazırda Azərbaycanda 30-dək jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq və digər ittihamlarla həbsdədir. Onlar ittihamları rədd edir, həbslərini siyasi sifariş sayırlar. Hakimiyyət təmsilçiləri fərdlərin konkret cinayətlərə görə cəzalandırıldığını deyirlər.

Yerli və beynəlxalq insan haqları təşkilatları ölkədə azı 300 siyasi məhbusun olduğunu bildirirlər.

Bu gün, dekabrın 11-də hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərov barəsində çıxarılan həbs qərarından verilən apellyasiya şikayəti üzrə məhkəmə prosesi keçirilib.

Bakı Apellyasiya Məhkəməsində hakim Emin Mehdiyevin sədrliyi ilə keçirilən prosesdə şikayət təmin olunmayıb.

Bir həftə öncə, dekabrın 4-də Binəqədi rayon Məhkəməsi R.Səfərov barəsində 4 ay müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçmişdi.

Bakı Apellyasiya Məhkəməsi Binəqədi məhkəməsinin qərarını dəyişdirmədən saxlayıb.

R.Səfərova Cinayət Məcəlləsinin 127.2.3-cü (qəsdən sağlamlığa az ağır zərər vurma), 178.3.2 (dələduzluq -külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) və 221.1-ci (xuliqanlıq) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb. O, ittihamı qurama sayır və fəaliyyəti ilə izah edir.

Vəkil Bəhruz Bayramov bildirib ki, R.Səfərov həbsini "siyasi" adlandırıb. Onun səhhətindən və saxlanma şəraitindən şikayəti yoxdur.

6 dekabr

Beynəlxalq qurumlar Rüfət Səfərovu azadlığa buraxmağa çağırırlar

"Amnesty International" beynəlxalq insan haqları təşkilatı Azərbaycan hakimiyyətini hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovu dərhal azad etməyə çağırıb.

"Rüfət Səfərovun qondarma dələduzluq və xuliqanlıq ittihamları ilə saxlanması Azərbaycan hakimiyyətinin ölkədə narazı səsləri susdurmağa yönəlik amansız səylərinə daha bir örnəkdir. Rüfət Səfərovun saxlanmasında məqsəd insan haqları müdafiəçilərinin işinə zərbə vurmaq, ölkədə insan haqlarının durumunun monitorinqini əngəlləməkdir...", – qurumun Şərqi Avropa və Orta Asiya üzrə direktoru Mari Struters deyib.

ABŞ senatoru, Senatın xarici əlaqələr komitəsinin sədri Ben Kardin X hesabında yazıb ki, Səfərov gələn həftə Dövlət Departamentinin İnsan Haqları Müdafiəçisi Mükafatını alacaq, bir neçə senatorla görüşəcəkdi: "Ancaq Azərbaycandakı rejim onu saxta ittihamla həbs etdi. Onun ədalət uğrunda savaşı həbsxana divarlarını aşır. O, dərhal azad olunmalıdır".

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) məruzəçiləri də Səfərovun həbsini Azərbaycanda insan haqları müdafiəçiləri və fəallara artan təzyiqlərə daha bir örnək adlandırıblar.

"Bu, təşviş doğuran hadisə tənqidi səslərin susdurulması, fundamental azadlıqlar və demokratik dəyərlərin müdafiəsinə qalxanların hədəfə alınmasının tərkib hissəsidir", – məruzəçilər Torhildur Sunna Evarsdottir və Emanuelis Zingeris bəyanatda deyirlər.

Hakimiyyət təmsilçiləri indiyədək ölkədə siyasi təqiblərlə bağlı deyilənləri rədd ediblər. Onların bildirdiyinə görə, şəxslər konkret cinayətlərə görə cəzalandırılırlar.

4 noyabr

Rüfət Səfərov həbs edildi

Bu gün, dekabrın 4-də Binəqədi rayon Məhkəməsi hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərov barəsində 4 ay müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçib.

Bu barədə vəkil Elçin Sadıqov məlumat verib: "Biz ev dustaqlığı haqqında vəsatət qaldırdıq. Məhkəmə vəsatəti təmin etmədi. Biz bu qərardan apellyasiya şikayəti verəcəyik".

Vəkilin sözlərinə görə, R.Səfərov məhkəmədə bildirib ki, onun həbsi hüquq-müdafiə fəaliyyətinə görə qisas alınmasıdır: "Eyni zamanda, dedi ki, bu, ABŞ-da mükafat almasının qarşısını almaq üçün həyata keçirilmiş həbsdir. Qeyd etdi ki, bu qisasçılığı gözləyirdi".

Vəkil əlavə edib ki, R.Səfərova qarşı Cinayət Məcəlləsinin 127.2.3-cü (qəsdən sağlamlığa az ağır zərər vurma) maddəsi ilə də əlavə ittiham verilib: "Ekspert rəyi alınıb ki, guya zərərçəkmiş şəxsdə xəsarətlər aşkarlanıb".

R.Səfərova bir gün əvvəl isə Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2 (dələduzluq -külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) və 221.1-ci (xuliqanlıq) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb.

Böyük Britaniya səfiri Rüfət Səfərovun saxlanılmasından narahatdır

"İnsan hüquqları fəalı Rüfət Səfərovun saxlanılması ilə bağlı xəbərləri dərin narahatlıqla izləyirəm. İfadə azadlığı demokratik cəmiyyətin əsas dayaqlarından, onun inkişafı və hər bir fərdin özünü reallaşdırmasının əsas şərtlərindən birini təşkil edir". Bu barədə Böyük Britaniyanın Azərbaycandakı səfiri Ferqüs Old dekabrın 4-də X platformasındakı hesabında yazıb.

+++

"Biz hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun Azərbaycanda saxlanılması ilə bağlı xəbərlərdən dərin narahatıq. Biz bu məsələni yaxından izləyirik".

Bunu dekabrın 3-də ABŞ Dövlət Departamentinin Mətbuat katibinin müavini Vedant Patel mətbuat üçün brifinqdə bildirib.

"İnsan hüquqları müdafiəçilərinin hər yerdə öz işlərini maneəsiz, azad və qisas qorxusu olmadan apara bilmələri vacibdir. Biz Azərbaycanı haqsız yerə həbs edilənlərin hamısını azad etməyə, vətəndaş cəmiyyətinə, o cümlədən, hüquq müdafiəçilərinə və jurnalistlərə qarşı təzyiqləri dayandırmağa çağırırıq", - ABŞ rəsmisi əlavə edib.

3 dekabr

Rüfət Səfərov saxlanılıb

Hüquq müdafiəçisinin atası Eldar Sabiroğlunun deməsinə görə, dekabrın 3-ü axşam saatlarında oğlunu evinin qarşısında saxlayıb naməlum istiqamətə aparıblar.

Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Mətbuat xidmətindən də "Turan"a bildirilib ki, torpaq alqı-satqısı ilə əlaqədar R.Səfərovla bir nəfər arasında münaqişə olub: "Bununla bağlı araşdırma aparılır".

"Azərbaycan hökuməti bundan xəbər tutub..."

"Rüfət Səfərovu gördüm, səhhəti ilə bağlı şikayəti olmadı. Dedi ki, onu saxlayıb birbaşa Binəqədi rayon Polis İdarəsinə gətiriblər". Bunu vəkil Elçin Sadıqov deyib.

Vəkilin sözlərinə görə, R.Səfərov ona deyib ki, avtomobili qarajda saxlayarkən tanımadığı adam ona hücum edib: "Deməsinə görə, sonra polislər gəlib. Onu gətiriblər idarəyə. Həmin şəxs də şikayətində bildirib ki, Rüfətin atasından torpaq alıb. Həmin şəxs iddia edib ki, guya torpağın qalan hissəsini də almaq üçün Rüfətə pul verib. Halbuki, Rüfət deyir ki, onunla heç görüşü olmayıb və onu tanımır. Hazırda Rüfət Səfərov polisdə dindirilir".

Vəkilin bildirdiyinə görə, R.Səfərov saxlanmasını ABŞ-da insan haqları müdafiəçisi kimi mükafata layiq görülməsi ilə izah edib: "Dedi ki, mükafatı ABŞ dövlət katibi təqdim etməli idi. Bildirdi ki, Azərbaycan hökuməti bundan xəbər tutduğu üçün bu uydurma cinayət işini düzüb-qoşub".

Anası: "Rüfətə mükafat veriləcəkdi"

"Bu hadisəni ailəmiz gözləyirdi. Oğlum Rüfəti ABŞ səfirliyindən çağırıb ona mükafat veriləcəyi bildirilmişdi". Bunu AzadlıqRadiosuna R.Səfərovun anası Tahirə Tahirqızı deyib.

Anasının sözlərinə görə, R.Səfərov dekabrın 6-da ABŞ-a getməli idi. Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günü münasibətilə hüquq müdafiəçisinə mükafat veriləcək və səfər dekabrın 11-nə qədər davam edəcəkmiş: "Ona görə şər-böhtan atıb onu əngəlləyəcəklərini gözləyirdim".

T.Tahirqızı DİN Mətbuat xidmətinin açıqlamasına da münasibət bildirib: "Rüfətin adına heç bir şey yoxdur, torpaq alqı-satqısı nədir, torpaq alveri nədir? Ayıbdır, məlumatı düzgün çatdırın".

Onun dediyinə görə, R.Səfərovun yerini müəyyən etməyə çətinlik çəkiblər: "Mən Daxili İşlər Nazirliyinə müraciət edirəm. Ayıbdır, ora gedirik, deyirlər, "burada deyil", bura gedirik, deyirlər, "burada yoxdur". Bu, rüşvət almayıb, dövlət çevrilişi etməyib. Biz uşaq deyilik, alitəhsilli adamlarıq. Qaydanı da bilirik, qanunu da".

T.Tahirqızı vurğulayıb ki, polisdən R.Səfərova heç bir çağırış olmayıb, onu həyətdə, evə gələndə tutub aparıblar.

Anasının bu açıqlamalarına DİN və başqa rəsmi qurumlardan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Zərdab Rayon Prokurorluğunun keçmiş müstəntiqi R.Səfərov 2015-ci ilin sonunda Azərbaycan hakimiyyətini insan haqlarının pozulmasında və ölkədə qanunsuzluqlarda ittiham etdikdən sonra istefaya çıxıb. O bundan sonra rüşvət almaq ittihamı ilə həbs edilib. 2016-cı ilin sentyabrında Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin qərarı ilə 9 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Keçmiş müstəntiq ona qarşı irəli sürülən ittihamları rədd edib. 2019-cu ildə əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxıb. Daha sonra o, hüquq müdafiəsi fəaliyyətinə başlayıb.

Dekabrın 10-da ABŞ Rusiyanın dondurulmuş aktivlərinin faizləri hesabına Ukraynaya 20 milyard dollarlıq kredit ayırıb. Kreditin yayda "Böyük yeddilik" (G7) ölkələrinin təsdiqlədiyi 50 milyard dollarlıq yardım paketinin bir bölümü olduğu bildirilir.

ABŞ prezidenti seçilmiş Donald Trampın Ukraynaya yardımla bağlı tərəddüdü fonunda Bayden administrasiyası bu ilin sonunadək krediti Kiyevə çatdıracağına söz verib.

Yetkilərinin icrasına yanvarın 20-də başlayacaq Tramp indiyədək Ukraynaya verilən yardımın həcmini tənqid etsə də, bu ölkəni lend-liz proqramı (ABŞ-nin "2022-ci ildə Ukraynada Demokratiyanı Müdafiə üçün Lend-liz Aktı"- red) çərçivəsində dəstəkləyəcəyini deyib.

Ukrayna üçüncü ildir sürən Rusiya təcavüzünün önünü kəsmək üçün ABŞ və Avropanın hərbi və maliyyə dəstəyindən çox asılıdır.

Tramp yardımı dayandırsa da, G7-nin ayırdığı 50 milyard dollarlıq kredit Ukraynanın 2025-ci ilin birinci yarısında müdafiə xərcləri üçün çox önəmli olacaq.

"G7-nin kreditləri təcili yardım, xəstəxana və cəsarətli dirənişin digər əsaslarının davamlığını təmin etmək üçündür", - bunu deyən ABŞ maliyyə naziri Canet Yellen əlavə edib ki, ölkəsinin dəstəyi Ukraynaya suverenliyini qorumaq və "ədalətli" sülhə nail olmağa kömək edəcək.

Kreditin ayrılmasıyla bağlı bəyanat ABŞ və müttəfiqləri arasında Rusiyanın dondurulmuş milyardlarla dollarlıq aktivlərindən beynəlxalq hüququ pozmadan Ukraynaya kömək etmək üçün ən yaxşı şəkildə istifadəyə dair bir neçə ay sürən danışıqlardan sonra verilib.

Rusiya Ukraynanın Zaporojye şəhərindəki xəstəxanaya havadan zərbə endirib. Ölkənin fövqəladə hallar xidmətinin bilgisinə görə, nəticədə altı nəfər ölüb və azı, 22 nəfər yaralanıb.

Yerli hakimiyyət orqanları iki qadının dağıntılar altından çıxarıldığını, amma daha dörd adamın da orada qaldığını bildirir.

Baş prokurorluğun bilgisinə görə, havadan zərbə şəhər mərkəzini hədəf götürübmüş. Nəticədə yaxınlıqdakı kafe məhv edilib və partlayış dalğasıyla ətrafa səpələnən qırıntılar ərazidəki ev və avtomobillərə ziyan vurub.

Zaporojye vaxtaşırı Rusiyanın hava zərbələrinə məruz qalır. Dekabrın 6-da belə zərbələrdən 10 nəfər həlak olub.

Bu ara Rusiya Müdafiə Nazirliyi Ukrayna ilə sərhəddəki Bryanks vilayətində düşmənin 14 PUA zərbəsi endirdiyini bildirib. Nəticədə adı bildirilməyən bir istehsalat müəssisəsi yanıb.

Avropa İttifaqı (Aİ) xarici işlər nazirləri Gürcüstan hökumətini artıq ard-arda 13 gecə davam edən etirazlarda "demokratik geriləmə" və etirazçılara qarşı istifadə etdiyi "repressiv" taktikalara görə xəbərdarlıq edib.

Dekabrın 10-da əllərində Aİ və Gürcüstan bayraqlarını dalğalandıran 4 minədək etirazçı parlament binasının önünə toplaşıb.

"Hər gün işdən sonra buraya gəlirik", - 40 yaşlı Sofiya Caparidze AFP-yə belə deyib və əlavə edib: "Bütün gürcülər, hər bir şəhər və kənd Aİ-yə qoşulmaq istəyir. Biz SSRİ-yə dönmək istəmirik".

Aİ xarici işlər nazirləri dekabrın 16-da keçirəcəkləri sammitdə son iki həftə boyunca qərbyönlü etirazçıların üzləşdiyi davranışa görə Gürcüstan liderlərinin cəzalandırılmasını müzakirə edəcəklər.

"Fəsadlara yol açacaq"

"Davam edən demokratik geriləmə və Gürcüstan hakimiyyətinin əl atdığı son repressiv üsullar ikitərəfli münasibətlərimizdə fəsadlara yol açacaq. Aİ əlavə tədbirləri gözdən keçirəcək", - bəyanatda belə deyilir.

Aİ xarici işlər nazirləri "insanlığa yaraşmayan" davranış və işgəncələrdən köklü narahatlığını bildirərək, insan haqlarının pozulması hallarının araşdırılmasına çağırıb: "400-dən çox insan saxlanılıb və çatan bilgilərə görə, onlardan 300 nəfərdən çoxu zorakılıq və pis davranışla üzləşib. Əksəriyyətin təcili tibbi yardıma ehtiyacı var".

Etirazçılara, media nümayəndələrinə və müxalifət liderlərinə qarşı hökumətin repressiv addımlarına görə üzüntüsünü dilə gətirən Aİ saxlanılanların dərhal sərbəst buraxılmasını tələb edir.

Dekabrın 9-da Böyük Britaniya jurnalistlərə və qərbyönlü etirazçılara qarşı "dəhşətli" repressiyaları qınayaraq, Gürcüstan hökuməti ilə əlaqələrini kəskin şəkildə məhdudlaşdırdığını bildirib. Bu, ABŞ və Aİ-nin daha öncə atdığı addımların bənzəridir.

Sərt açıqlamalar versə də, Aİ-nin sammitdə konsensus əldə etməsi çətin ola bilər. Macarıstanın sağçı lideri Viktor Orban Gürcüstan hökumətinə dəstəyini dilə gətirib və avropalıların "Gürcü arzusu" liderlərinə qarşı sanksiyalar tətbiq etmək cəhdlərini qınayıb.

Xatırlatma

Ötən ilin dekabrında Aİ-yə namizəd statusu əldə etsə də, Gürcüstanda "xarici agentlər" və cinsi azlıqlara dair mübahisəli qanunlar qəbul edilib. Brüssel bu qanunları Avropanın dəyər və prinsiplərinə zidd saydığından Gürcüstanın Aİ-yə üzvlük danışıqlarını başlatmaqdan vaz keçib.